Het Pieterpad is zo'n populaire en bekende wandelroute dat menigeen denkt dat het Pieterpad er al eeuwen ligt.
Velen menen dat het Pieterpad een oude pelgrimsroute is, net zoals de route naar Santiago de Compostella. Dat is misschien ook niet eens zo vreemd gedacht want het Pieterpad voert tenslotte naar de Sint Pietersberg. Toch is de Sint-Pietersberg geen bedevaartsoord en zeker niet voor de protestantse Noord-Groningers uit Pieterburen!Dan is het Pieterpad toch zeker een oude uitgesleten handelsroute of iets dergelijks. Maar neen, ook dat is niet het geval.
Het Pieterpad is in de periode tussen 1975 en 1981 bedacht, gelopen en beschreven door twee dames op leeftijd: Toos Goorhuis-Tjalsma en Bertje Jens.
Het Pieterpad werd de verbinding van Pieterburen aan de Groninger waddenkust naar de Sint-Pietersberg bij Maastricht. Vandaar de naam Pieterpad. Degenen die er niet genoeg van kunnen krijgen, vinden op de Sint-Pietersberg aansluiting met de GR 5, die desgewenst tot de Middellandse Zee kan worden gevolgd.
Toos en Bertje
Toos Goorhuis-Tjalsma schreef in haar voorwoord in de eerste uitgave van het routeboekje in juni 1983 de onderstaande woorden:
Het Pieterpad is geboren uit het verlangen ook in Nederland een wandelroute tot stand te brengen, die vergelijkbaar zou zijnet de lange doorgaande wandelroutes, zoals elders in Europa al veel langer bestaan.
Gezien de vrij geringe grootte van ons eigen land lag het van het begin af aan in de bedoeling dan ook maar helemaal van noord naar zuid te gaan. Het werd zodoende de verbinding van Pieterburen aan de Groninger waddenkust naar de St. Pietersberg bij Maastricht. Tussen het begin- en eindpunt wordt ca. 490 kilometer afgelegd en daarmee is het de langste aaneengesloten wandelroute door Nederland.
Echter om deze reden moet u de tocht niet gaan ondernemen al is het leveren van de prestatie als zodanig niet gering. Wie namelijk niet alleen met zijn voeten wandelt, maar ook met hart en ziel, zal merken hoeveel er onderweg valt te zien en te beleven. Diverse soorten landschappen worden doorlopen: de rijke Groninger klei, de Drentse zandgronden, de Sallandse Heuvelrug, de lommerrijke Achterhoek, het Montferland en tenslotte het langgerekte, gevarieerde Limburg. Ieder gebied heeft daarbij zo zijn eigen karakteristiek, zijn samenspel van boerderijtypen, dorpsuitleg, cultuurlandschap, industrie e.d.
De overgang van het ene gebied naar het andere is soms heel plotseling en daardoor bijzonder verrassend. Zo bijvoorbeeld de overgang van het Montferland naar het dal van de Rijn en vandaar weer naar de heuvels bij Beek en Groesbeek. Het is niet alleen het plotselinge hoogteverschil dat het hem doet, maar ook flora en fauna, type huizen en boerderijen, alles verandert mee.
Niet eenvoudig was het om het verlangen naar rustige paden door een mooie natuur te verbinden met de wens geen al te grote omwegen te maken. Wanneer men op een dergelijke grote afstand per dag niet voldoende vordert kan dat bijzonder ontmoedigend zijn. Goede lange afstandswandelroutes moeten voldoen aan de eis van voldoende gerichtheid gepaard aantrekkelijk wandelen. Moeilijk is bijvoorbeeld het kruisen van een autosnelweg. Dat kan maar op enkele plaatsen en langs betrekkelijke grote wegen.
Kleine bospaden of landwegen worden er domweg door afgesneden. Dit betekent, dat er kilometers tevoren al op gelet moet worden zo goed mogelijk uit te komen bij een tunnel of viaduct. Voorwaar geen sinecure!
Verder hebben veel beken, die met name in de Gelderse Achterhoek rijkelijk stromen, vaak maar weinig oversteekmogelijkheden. Ook een enkel industrieterrein was soms niet te vermijden.
Telkens moesten er dus keuzen gemaakt en concessies gedaan worden. Wij menen echter met deze route een optimale combinatie van factoren bereikt te hebben. Suggesties voor verbeteringen van het gevolgde traject zijn uiteraard van harte welkom.
Wij wensen u een goede tocht!
Toos Goorhuis-Tjalsma
juni 1983
